Piękno zbawia świat

El Greco – Chrzest Jezusa

O chrzcie Chrystusa w Jordanie mówią wszystkie cztery ewangelie, jednak nowatorskie ujęcie tematu, rozszerzonego o wiele symbolicznych szczegółów, a także o specyficzny dobór postaci asystujących scenie chrztu, pozwalają sądzić, że obraz mistrza El Greca wydaje się być wizją św. Jana Chrzciciela, którą relacjonuje dla nas pierwotnie jego uczeń, a następnie uczeń Jezusa - najmłodszy z apostołów i autor ewangelii - św. Jan Ewangelista.

Leonardo da Vinci – Pokłon Trzech Króli

Monochromatyczny szkic autorstwa Leonarda da Vinci powstały na dziesięciu topolowych deskach to największy, niebędący freskiem obraz, jaki zostawił po sobie nasz mistrz. W centrum umiejscawia on Maryję, siedzącą pod skarpą z Dzieciątkiem na kolanach. Trzej mędrcy ukazani zostali wraz z orszakiem, którego członkowie „wianuszkiem” otaczają postać Maryi. Obraz, podobnie jak inne dzieła Leonarda rodzi wiele pytań, na kilka z nich staramy się odpowiedzieć w dzisiejszej audycji.

Nicolas Poussin – Rzeź niewiniątek

Zaskakująca kompozycja tego obrazu przywodzi na myśl metopę antycznego fryzu. Dramat na jaki spoglądamy na płótnie dzieje się przed antyczną świątynią. Główne postacie tej sceny ubrane są na antyczną modłę. Tutaj jednak kończy się podobieństwo do typowych dla tego artysty obrazów, w których wplata on antyczne elementy w świat biblijnych historii. W scenie rzezi niewiniątek Poussin odbiega od narracji, nie maluje wielopostaciowej akcji ale koncentruje się na jednym, wybranym epizodzie. Każe nam przybliżyć się do bardzo konkretnej tragedii i poczuć ból matki, której twarz zastyga w niemym krzyku.
Zdjęcie: pl.wikipedia. org

El Greco – Adoracja pasterzy

Nieokreślona, ciemna przestrzeń tła z lekko zarysowaną grotą. W centrum Matka Boża i Dzieciątko, przy którym, niczym przy ognisku grzeją się pasterze i wołek, który swym oddechem ogrzewa jego nagie ciało. Czym jest dla naszego malarza tytułowa adoracja? Modlitwą spojrzeń, modlitwą serca, umysłu i oczu. Kontemplacją tajemnicy wcielenia. Rozmową Stwórcy i stworzenia. Stanem aktywnego słuchania, które rozszerza ludzkie serce o obecność Boga.

Peter Paul Rubens – Nawiedzenie św. Elżbiety

Temat Nawiedzenia św. Elżbiety pojawia się, jako fragment większej całości, a dokładnie skrzydło tryptyku Zdjęcie z krzyża. Mistrz flamandzkiego malarstwa zestawia nam w obrazie stojące naprzeciw siebie, w portyku monumentalnej architektury, dwie pary małżonków: Maryję i Józefa oraz Elżbietę i Zachariasza. Obie kobiety są w stanie błogosławionym. Resztę wymowy dopełnia symbolika, która wskazuje nam, kim będzie potomek Maryi i na czym będzie polegała Jego zbawcza misja.   

Bartolomé Estéban Murillo – Narodziny Dziewicy

Mistrzowski podział światła, uwzględniający różne jego źródła. Trzy plany w obrazie, z czego pierwszy wpisany w trójkąt prostokątny – takie doświadczenia prowadzi Murillo na przeznaczonym dla katedry w Sewilli obrazie Narodziny Dziewicy z 1600 r., a przy tym wszystkim wprowadza nas w przestrzeń bardzo intymnej chwili – narodzin Matki Boga. Narodzin, którym asystują mieszkańcy niebios.

Jacopo Tintoretto – Zwiastowanie

Zawiła kompozycja, niespotykana siła wyrazu, eksperymenty świetlne oraz ogromna estetyzacja składają się na dużych rozmiarów obraz przeznaczony do Scuola Grande di San Rocco w Wenecji, na którym Tintoretto maluje spektakularne Zwiastowanie.

Dance Macabre – Kościół św. Bernarda ze Sieny w Krakowie

Motyw dance macabre wywodzi się z późnej literatury średniowiecznej, bardzo szybko przeniknął do sztuk plastycznych i stał się popularny, wpisując się w powszechny wówczas w sztuce nurt moralizatorski. Obraz z kościoła bernardynów w Krakowie podejmuje ten temat zarówno w centrum, jak i w bordiurze, ukazując pląsających ze szkieletami przedstawicieli różnych stanów, zawodów i płci. Jednocześnie XVII wieczny autor dzieła konfrontuje każdą z postaci ze śmiercią, wobec której wszyscy są równi.