Piękno zbawia świat

Rafael Santi – św. Paweł na Areopagu

Temat zaczerpnięty z Dziejów Apostolskich. Paweł przed trybunałem greckim, pilnującym czystości i poziomu głoszonej nauki i religii, na wzgórzu Aresa głosi Ateńczykom Boga, w którym wszyscy żyjemy, poruszamy się i jesteśmy oraz dobrą nowinę o zmartwychwstaniu. Wśród słuchających Pawła Rafael bardzo wyraźnie wyodrębnił trzy grupy postaci.

Annibal Carracci – Domine quo vadis?

Apokryficzny temat doskonale znany nam Polakom dzięki powieści Henryka Sienkiewicza. Piotr za namową chrześcijan ucieka z Rzymu, gdzie trwają prześladowania wyznawców Chrystusa. Ucieka by ocalić naukę Mistrza i zanieść ją innym wierzącym. Nie odejdzie jednak zbyt daleko…przy via Appia ukazuje mu się zmartwychwstały Jezus i na pytanie Piotra: Dokąd podążasz ? – deklaruje, że idzie do Rzymu,  jeszcze raz umrzeć, skoro Piotr z niego ucieka. Z tym tematem mierzy się Annibal Carracci tworząc niezwykle sugestywny obraz zbudowany przez gest obu postaci.

Pietro Perugino – Wręczenie kluczy św. Piotrowi

Fresk znajdujący się w Kaplicy Sykstyńskiej ukazuje prymat św. Piotra. Stojący w centrum, na pierwszym planie Jezus przekazuje klęczącemu Piotrowi obiecane w Ewangelii klucze do królestwa – symbol władzy, pierwszeństwa wśród apostołów oraz przewodzenia na ziemi kościołowi Chrystusowemu. To jednak nie cała treść wielopostaciowego i wielowątkowego przedstawienia, do którego odczytywania wraz  z nami zapraszamy w dzisiejszej audycji.

Diego Velázquez - Scena kuchenna z wieczerzą w Emaus

To jeden z nieoczywistych obrazów, interpretacyjna łamigłówka, w którą malarz wciąga widza, jednocześnie wymagając od niego znajomości Biblii i bystrości umysłu. Velázquez każe nam zatrzymać się na istocie tego, co dokonało się w Emaus i zachęca by umiejętnie przesłanie orędzia o zmartwychwstaniu Chrystusa przenieść na naszą codzienność.

Tryptyk z Legendą św. Stanisława

Gotycko – renesansowe, rzeźbione dzieło sztuki na sześciu przestrzeniach relacjonuje nam najważniejsze sceny z życia głównego patrona Polski. Hagiografia przenika się tutaj z legendą oraz potwierdzonymi cudami. Ukazuje wskrzeszonego Piotra zaświadczającego prawo Stanisława do wsi Piotrawin. Przedstawia moment jego zabójstwa dokonany przez króla Bolesława Śmiałego i bezczeszczenie jego zwłok  oraz prezentuje ponownie, cudownie zrośnięte członki  ciała Świętego.

Jan Matejko – Hołd Pruski

Homagium i inwestytura malują się na pierwszym planie wielkoformatowego i wielopostaciowego dzieła Jana Matejki obrazującego chlubę Korony. Na znajdującą się na kolanach króla Zygmunta Starego otwartą Biblię przysięga , pozostając w przyklęku ostatni wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollern. Nie wszystko jednak w tym obrazie zwiastuje świetlaną przyszłość  naszego państwa.
 
 

Rubens – Zdjęcie z krzyża – tryptyk

Wzruszająca, pełna napięć, dramatyzmu a jednocześnie napawająca spokojem, czcią i troską scena, została skomponowane piramidalnie. W przedstawieniu grupy Ukrzyżowania, która za pomocą całunu ściąga z krzyża swojego Zbawiciela zastosowano trzy rodzaje wysokości. Postacie znajdują się w strefie górnej, środkowej i dolnej a samo ciało Jezusa przechodzi przez wszystkie te poziomy. Mistrzowski rysunek i barwa ujawniają tu wpływy wielkich włoskich mistrzów, których podziwiał flamandzki artysta  i którym z całą pewnością  oddaje tutaj hołd.

Tintoretto – Zmartwychwstanie

Osnute tajemnicą, odbywające się w ciemności i ciszy ogrodu Zmartwychwstanie Jezusa, w obrazie weneckiego mistrza wypełnione jest jednocześnie siłą eksplozji oraz zdumienia. Kompozycja sprawia, że gubimy się nie czując pionu ani poziomu. Nad naszymi głowami unosi się, ukazany w skrótach perspektywicznych Chrystus, z szatami rozpostartymi niczym skrzydła anioła. Światłość wydobywająca się spod unoszonego przez aniołów wieka grobu zaskakuje uśpionych żołnierzy. Z dala, o brzasku poranka, do ogrodu zbliżają się kobiety.