Piękno zbawia świat

Diego Velázquez– Chrystus w domu Marty i Marii

Dlaczego scena rodzajowa, kuchenna, przysłania w obrazie młodego jeszcze,  bo zaledwie 19 – letniego Diego Velazqueza, przyszłego „pintora de camera”, szambelana,  superintendenta pałacowych zbiorów a wkrótce także wielkiego marszałka pałacu, tytułową scenę religijną? Ulubieniec króla Filipa IV nie poprzestaje na zaszczytnych stanowiskach, prowadzi przeróżne eksperymenty związane z przestrzenią w płótnie, a jeden z nich możemy podziwiać właśnie w obrazie: Chrystus w domu Marty i Marii.

Hieronim Bosch – Śmierć skąpca

Umieranie a raczej to co nastąpi po nim, stało się tematem obrazu Hieronima Boscha, który ukazuje nam wnętrze sypialni, bogate łoże a na nim wychudzonego, bladego człowieka, który za chwilę pożegna się z życiem ziemskim. Wiele w tym obrazie wskazuje na toczącą się psychomachię, walkę o duszę umierającego,  a zabiegają o nią Anioł Stróż mężczyzny, wskazujący mu wytrwale na krucyfiks w oknie oraz demony, kuszące go wciąż dobrami doczesnymi.

Artemisia Gentileschi – Judyta i jej służąca z głową Holofernesa

W życiu artystów zdarzają się takie sytuacje, gdy jeden dramatyczny epizod potrafi wycisnąć niezatarte piętno na ich twórczości. Tak było w przypadku młodej, pięknej i niezwykle zdolnej malarki, która w XVII wieku swoim talentem rywalizowała z największymi malarzami epoki baroku – Artemisii Gentileschi.  Malowany przez nią biblijny temat Judyty zabijającej Holofernesa, posłużył nie tylko, jako prywatna zemsta na napastniku, zwrócił też uwagę na kilka istotnych wątków w ówczesnym społeczeństwie.

Kaplica Karola Wielkiego w Akwizgranie

Czy można połączyć w jednym obiekcie architektonicznym budowlę o charakterze propagandowym, podkreślającą potęgę i władzę cesarza z budowlą sakralną symbolizującą ideę Niebieskiego Jeruzalem? Jeśli spoglądamy na sztandarowe dzieło sztuki karolińskiej, czyli kaplicę pałacową w Akwizgranie, nie możemy mieć co do tego żadnych wątpliwości.

Bartolomé Estéban Murillo – Matka Boska z różańcem

Czy to przypadek, że Murillo ignoruje główny nurt malarstwa kontrreformacyjnego, jakim w XVII wiecznej Hiszpanii były dramatyczne, przesycone ekspresją sceny i nieprzerwanie maluje Matkę Jezusa? Immaculata, Assunta, Madonna Różańcowa są głównym bohaterkami wielu jego płócien. Kim był mistrz z Sewilli i jaka relacja łączyła go z Maryją? Odpowiedź na te pytania znaleźć można w audycji Piękno zbawia świat.

Giulio Romano – Bitwa przy Moście Mulwijskim

Rozwieszona na ścianie tkanina sławiąca czyny bohatera, w takiej konwencji zaprojektowany został fresk ukazujący bitwę, która zasądziła o losach chrześcijaństwa. Triumf cesarza Konstantyna i upadek cesarza Maksencjusza jawią nam się we fresku Giulia Romana - jednego z najzdolniejszych uczniów Rafaela, jako triumf chrześcijaństwa nad pogaństwem. Konstantyn niczym Mojżesz nad Morzem Czerwonym spogląda na pokonanego wroga, który tonie wraz ze swym wojskiem w odmętach wzburzonego Tybru.

Jan Steen – Tobiasz Sara i Archanioł Rafał

Pełen uroku i ciepła obraz małżeńskiej miłości zainspirowanej Księgą Tobiasza, ukazuje nam Jan Steen – malarz holenderskiego baroku, w płótnie pochodzącym z 2 pol. XVII w. Klęczący małżonkowie modlą się wznosząc oczy ku Bogu, od którego przychodzi pomoc w ich niezwykle trudnej sytuacji. Obecny wśród nich archanioł Rafał, jako Boży posłaniec przybywa ze szczególną interwencją, która przyniesie wiele owoców: uzdrowienie w rodzinie, uwolnienie od złego ducha oraz oczyszczenie od niego ich małżeńskiego łoża.

Opactwo św. Piotra i Pawła w Cluny

Cluny to nie tylko centrum myśli teologicznej, filozoficznej i politycznej ale jednocześnie największy klasztor, jaki kiedykolwiek zbudowano w Europie. Opactwo w momencie rozkwitu stało się zarzewiem tzw. reformy cluniackiej, a przez jej rozprzestrzenianie, przyczyniło się do rozpowszechnienia wzorca architektonicznego kościoła romańskiego w Europie. To równocześnie jeden z pierwszych tak wyraźnych przykładów formy architektonicznej, która ideowo zostaje wykorzystana do ukazania rozdziału między cesarstwem a papiestwem.