Piękno zbawia świat

Michał Anioł – Mojżesz

W monumentalnym posągu, stanowiącym główny element nagrobka papieża Juliusza II, Michał Anioł zawiera nie tylko genialną formę ale i niebanalną treść. Mojżesz jest figurą łączącą w sobie wiele przeciwieństw: gwałtowną i poruszoną a jednak zatrzymaną, dojrzałą ale o muskulaturze młodego olimpijczyka. Podobnie sprawa ma się z wyrazem twarzy duchowego przewodnika Izraelitów, jest sroga ale pełna dostojeństwa, mądrości i wiedzy. Tylko rzeźbiarz wszechczasów, florentczyk, któremu jak się wydaje „marmur musiał być posłuszny”, potrafił pomieścić  te cechy w jednym ludzkim ciele.
Jörg Bittner Unna, CC BY 3.0 via Wikimedia Commons

Claude Lorrain – Adoracja złotego cielca

Moment sprzeniewierzenia się Bogu przez lud wybrany, to motyw przewodni obrazu, na którym widzimy Izraelitki i Izraelitów pląsających wokół kolumny ze złotym cielcem. Kobiety i mężczyźni w cudowny sposób wyprowadzeni  wcześniej spod niewoli egipskiej, tutaj niczym bachantki i bachanci  bawią się i ucztują w parkowym, sielskim krajobrazie, pod nieobecność Mojżesza oddając cześć bożkowi . Ciężar swojego grzechu poczują już za chwilę. Malarz daje nam to do zrozumienia, ukazując w oddali schodzącego z góry Horeb Mojżesza, trzymającego w górze kamienne tablice dziesięciu przykazań, zapisane ręką Boga

John Everett Millais – Zwycięstwo Panie!

Moc modlitwy wstawienniczej oraz umocnienie, jakie daje Bóg tym, którzy pozwalają mu się prowadzić – to zasadnicze przesłanie obrazu , który daje nam Millais, przedstawiając wyczerpanego Mojżesza oraz Aarona i Chura, podtrzymujących jego ręce, podczas bitwy z Amalekitami w osadzie Refidim. Płótno choć posiada wiele cech akademizmu zdumiewa niekonwencjonalnym podejściem do tematu, o czym możemy się przekonać słuchając kolejnej odsłony audycji Piękno zbawia świat.

Tintoretto – Cud zesłania manny

Nigdy wcześniej manna w tak dosłowny sposób nie spadała z nieba, jak na obrazie weneckiego artysty Jacopa Tintoretta. Perspektywa żabia, w której powstał fresk oraz jego umiejscowienie na suficie Sali Zgromadzeń  Scuola Grande di San Rocco, potęgują jeszcze bardziej wrażenie autentyczności otwierających się nad nami niebios. Powodują, że czujemy się obecni wraz z Ludem Wybranym na pustyni  i spoglądając w niebo odczuwamy wszystkimi zmysłami dokonujący się cud.

William Turner – Piąta plaga egipska

Obraz Wiiliama Turnera to nie tylko pochwała pejzażu, dzikości natury, nieokiełznanego żywiołu. To przede wszystkim pochwała potęgi i mocy Boga, przed którą człowiek powinien chylić czoło. Tego, jak wiemy nie dostrzegał faraon, ściągając na siebie i swój lud kolejne plagi. Ciemne barwy obrazu oddają dramat i grozę, zwiastują przyjście kolejnych cierpień, które z uwagi na zatwardziałość serca jednego dotkną wielu.

Nicolas Poussin - Znalezienie Mojżesza

Nicolas Poussin w swej twórczości poświęci wiele miejsca na zobrazowanie historii Mojżesza i ludu wybranego, jest autorem aż 19 obrazów i kilku gwaszów dotyczących tego tematu. Kilkukrotnie maluje także epizod samego znalezienia Mojżesza. Zrządzenia losu oraz Opatrzność Boża wpływająca na los człowieka to temat, który niezwykle go inspiruje i zdaje się wyzierać spośród większości płócien jego autorstwa. Jak zatem wygląda jego interpretacja tego wydarzenia, malowana w 1638 roku. Posłuchajmy!

Donato Bramante – Santa Maria presso San Satiro

Kościół Santa Maria presso San Satiro to prawdziwa architektoniczna perełka i zarazem pierwsze architektoniczne dzieło Donato Bramante, który znany był do tej pory wyłącznie, jako malarz.  Swoje doświadczenie mógł on wykorzystać malując we wnętrzu kościoła nieistniejące prezbiterium! Dlaczego prezbiterium jest tylko pozorne i skąd w architekturze lombardzkiej zamiłowanie do planów centralnych? Na te pytania odpowie dzisiejsza audycja Piękno zbawia świat.
Carlo Dell'Orto, CC BY-SA 4.0  via Wikimedia Commons
Helvio ricina, CC BY-SA 4.0  via Wikimedia Commons
Parsifall, CC BY-SA 4.0  via Wikimedia Commons

Paul Bril – Historia Jonasza

Wzburzone morze, statek o wydętych żaglach miotanych wiatrem, kłębiące się chmury, ostre skały i fragment ruiny - baszty lub wieży  - wiele mogłoby wskazywać na to, że mamy do czynienia z późniejszym o kilka wieków romantycznym pejzażem. Jest jednak jeden ważny szczegół w obrazie, który sprawia, że tę marinę zaliczyć musimy do niezwykle modnych w XVI i XVII w. w całej Italii tzw. capricci -  pejzaży fantastycznych. Tym elementem jest oczywiście ogromna, drapieżna ryba, która podpływa do burty statku. Czyją historię znamionować może taka sceneria? Oczywiście biblijnego proroka Jonasza.